پوست
داروهای موثر در بيماری های پوستی عبارتند از:
1-ترکيبات انتی باکتريال موضعی در اين موارد استفاده می شود :
زخم های باز – درمان انواع درماتيت هايی که عفونی شده اند- ريشه کن کردن کلونيزاسيون استافيلو کوک ارئوس در بينی- درمان آکنه پوستی و به عنوان ترکيبات از بين برنده بوی بد عرق استفاده می شود.
گاهی همراه ترکيبات آنتی بيوتيک موضعی کورتيکواستروئيد ها به کار می رود که در سه بيماری کاربرد مکملشان بيشتر است: 1- درماتيت diaper يعنی درماتيتی که نوزادان ناشی از ادرار سوختگی يا سوختگی با مدفوع دارند و قرمزی و حساسيت شديد پوست که می تواند عفونت ايجاد کند.که در اينجا از يک داروی آنتی بيوتيک موضعی به همراه ضعيفترين کورتيکواستروئيد (هيدروکورتيزون) استفاده می شود چون کورتيکواستروييد قوی در نوزاد می تواند منجر به سرکوب محور هيپوفيز-هيپوتالاموس-آدرنال شود.
2-اتيت خارجی : که آنتی بيوتيک مورد استفاده نئومايسين و پلی ميکسين است و فرم قطره هيدروکورتيزون میتواند در کنار آن به کار رود.
3-impetiginized egzema (اگزمايی که به فرم زرد زخم در آمده است): که در اينجا هم التهاب و هم عفونت داريم.
ترکيبات آنتی باکتريال موضعی عبارتند از:
باسيتراسين: به صورت موضعی استفاده و به فرم سيستميک به علت سميت خيلی بالا نداريم. بيشتر بر روی گرم مثبت ها اثر دارد و بر روی گرم منفی ها نيز تا حدودی اثر دارد. در عفونت ها به صورت کرم های موضعی استفاده می شود. در ناحيه بينی نيز کلونيزاسيون استاف را مهار می کند و برخی افراد می توانند نسبت به آن حساسيت داشته باشند و منجر به درماتيت تماسی شود.
Mupirocin : برای گرم مثبت های هوازی طراحی شده است به ويژه در سوش هایMRSA استافيلوکوک ارئوس تاثير دارد. در کلونيزاسيون استاف در بينی نيز، از آن استفاده می شود. عوارض خاصی ندارد و تنها حامل اين پماد که شامل پلی اتيلن گلايکون است می تواند مقداری موجب تحريک غشاهای مخاطی شود.
نئو مايسين و جنتا مايسين : جنتا مايسين به علت عوارض و خطر سميت سيسستميک ديگر استفاده نمی شود ولی نئومايسين همچنان در فراورده های ترکيبی استفاده به خصوص بر روی سودومونا اثر می گذارد.
برای درمان آکنه از اين دارو ها استفاده می شود :
- کليندامايسين:به فرم محلول های الکلی موضعی 1 يا 2 درصد
- اريترومايسين موضعی: به صورت محلول موضعی
- مترونيدازول: روی باکتری های بی هوازی اثر دارد به خصوص در آکنه روزاسه يعنی آکنه هايی که همراه با التهاب ناحيه صورت و گشاد شدن عروق پوست هستند از مترونيدازول به صورت ژل موضعی استفاده می شود.
-sulfacetumide : در چشم به فرم قطره چشمی استفاده می شود و در پوست نيز می توان به فرم موضعی برای درمان آکنه استفاده کرد.
به صورت صابون هم برخی از آنتی بيوتيک ها موجود می باشند و قبل استفاده به فرم موضعی می توان از اين صابون ها استفاده کرد. مثل صابون کليندامايسين و يا صابون nobacter که میتوان روزی دو بار از اين صابون ها استفاده کرد و به وسيله آن ها صورت را شست و شو داد تا آکنه برطرف شود.
Bezoyle peroxide :
اين دارو به فرم ژل يا محلول های موضعی در دسترس است مثل محلول پانوکسيل که حاوی اين دارو می باشد. مکانيسم اين دارو علاوه بر اثر آنتی باکتريال اثر کراتو ليتيک خفيف نيز دارد چون معمولاً ما در محل آکنه تجمع کراتين را داريم. عوارض: تورم و قرمزی پوست در شروع درمان
اگر داروهای موضعی موثر نباشند از دارو های سيستميک استفاده می شود برای مثال از کپسول های تتراسايکلين هر 6 ساعت استفاده می شود. داکسی سايکلين و ماينوسايکلين نيز گزينه های خوبی برای باکتری پروپيونيل باکتريوم آکنه آ (عامل آکنه) می باشند.
داروهای ضد قارچ : clotrimazole , miconazole , ketoconazole , terbinafine , tolnaftate به صورت موضعی مصرف می شوند.
برای فرم های نفوذ کرده به قسمت های تحتانی تر پوست میتوان از گزيلوفولوين و تربينافين خوراکی استفاده کرد. نيستاتين و آمفوتريسين B برای فرم های سيستيميک استفاده می شود.
Ketoconazol به صورت شامپو وجود دارد و برای درمان شوره سر بسيار سودمند است و طول درمان با اين شامپو يک يا دو بار روزانه به مدت 2 هفته است.
Tacrolimus و pimecrolimus برای درمان انواع درماتيت ها به خصوص نوع آتوپيک مورد استفاده قرار می گيرند.
پارازيت ها وانگل های سطح پوست (اکتو پارازيت):
Permethrin: برای آلودگی های شپشی و برای بيماری جرب استفاده می شود. به فرم کرم های 1 درصد استفاده دارد.برای درمان از ناحيه گردن تا انگشتان پا بايد با اين کرم پوشيده شود که برای درمان شوره 10 دقيقه اين کرم بايد روی بدن بماند و بعد از آن با آب گرم شست و شو می دهيم اما برای درمان جرب بايد کرم 5 درصد استفاده شود و به مدت 8 الی 14 ساعت بر روی بدن باقی بماند.
عوارض: در موضع می توان سوزش و خارش ايجاد کند و در هنگام استفاده از کرم بايد مراقب بود که کرم به غشا های مخاطی نرسد.
Lindane: به شکل شامپو و لوسيون در دسترس است و بيشترين کاربردش در آلودگی با شپش است که ناحيه را با اين ترکيب آغشته و بعد از مدتی شست و شو می دهيم. برای جرب هم می توان استفاده کرد که میبايست 8 الی 12 ساعت بر روی بدن باقی بماند. چون سميتش بيشتر است ديگر به عنوان درمان کمتر استفاده میشود. عوارض: نورو توکسيسيته و هماتوتوکسيسيته به خصوص اگر به مقدار جزيی به غشا های مخاطی برسد میتواند جذب سيستميک و خطرناک است به همين دليل مصرفش کاهش يافته و بيشتر permerhrin جايگزينش شده است.
Crotamiton : به صورت کرم يا لوسيون پوستی که اختصاصاً برای درمان جرب از آن استفده می شود و اين دارو نيز جايگزين خوبی برای lindane است.
گوگرد: به عنوان ترکيب خوب برای از بين بردن جرب و باعث حساسيت نمی شود ولی مشکل اصلی آن بوی بد و رنگی کردن است. برای نوزادان و خانم های باردار فراوردهای گوگرد گزينه انتخابی هستند.
ترکيبات موثر در پيگمانتاسيون پوست:
Hidroquinon و monobenzone: که اين دو ترکيب برای کاهش هيپرپيگمانتاسيون استفاده می شود و در واقع روشن کننده پوست اند. Hidroquinon به آهستگی باعث روشن شدن پوست می شود و اثرش برگشت پذير است ولی monobenzone معمولاً اثرش برگشت ناپذير که به علت اثر سمی اش بر روی ملانوسيت ها است. و مکانيسم عمل اينها مهار آنزيم تيروزيناز است که مسئول ساخت ملانين می باشد و باعث روشن شدن رنگ پوست می شوند. عوارض: خودشان می توانند تحريک پوست ايجاد کنند به همين دليل در کنار اينها از دوزهای پايين کورتيکواستروييدها مانند هيدروکورتيزون و بتا متازون استفاده میشود.
( چون خود کورتيکواستروييدها در دوزهای بالا روی پيگمانتاسيون پوست اثر دارند پس از دوزهای پايين استفاده می شود.)
Methoxsalen و trioxsalen: از اينها برای تيره تر شدن پوست استفاده می شود که استفاده اصلی در بيماری vitiligo (کک و مک) است يعنی در بدنشان به صورت پراکنده بخشی از بدن کاملاً سفيد شده که در واقع سيستم ايمنی درگير و ملانوسيت ها را تخريب و رنگدانه ها از بين می روند و هدف از دارو درمانی جلوگيری از پيشرفت بيماری است. داروهای اين خانواده به فرم خوراکی و موضعی مصرف شده و بعد از مصرف افراد بايد در معرض اشعه UV قرار بگيرند تا ترکيبات اين خانواده فعال شوند و متعاقب فعال شدن روی DNA سلول های سيستم ايمنی در ناحيه پوست اثر و جلوی اثر محرک آنها را روی ملانوسيت ها بگيرند.
رتينوييک اسيد ومشتقاتش : tretinoin از مشتقات ويتامين A به شکل موضعی کرم و ژل در درمان آکنه استفاده می شود. مکانيسمشان به اين صورت است که چسبندگی بين سلول های اپيدرم را در ناحيه آکنه کم میکنند و موجب افزايش turn over سلولی می شوند. مصرف اين دسته از ترکيبات موجب باز شدن جوش ها می شود در نتيجه در ابتدای مصرف بيرون ريزش جوش ها را داريم . بعد از يک هفته اثرات اين دارو آغاز می شود و بهترين اثر درمانی بعد از 5 تا 6 هفته است. مصرف طولانی مدت teretinoin می تواند سنتز کلاژن را افزايش و خونرسانی را در پوست بهبود دهد و در فراورده های Anti aging و فراورده های ضد چين و چروک پوست اين ترکيبات کارايی دارند. اريتم و قرمزی و خشکی پوست از عوارض مهم ابتدای مصرف است. شخصی که tretinoin مصرف می کند بايد از ضد آفتاب استفاده کند چون اشعه UV روی اين ترکيبات اثر و آنها را به ترکيبات سرطان زا تبديل می کند.
ترکيباتی که اثر بخشی مشابهی دارند شامل tazarotene و adapalene است و مزيت اينها اين است که اشعه UV روی اينها تاثيری ندارد.
Isotretinoin: به صورت خوراکی استفاده می شود.
در آکنه های مقاوم به درمان و آکنه هايی که به شکل ندولوکيستيک است و آکنه هايی که محل اسکار آن ها باقی مانده از اين ترکيب استفاده می شود . علت اين آکنه ها میتواند بالا رفتن آندروژن ها واثر تحريکی روی غدد مولد چربی پوست باشد که محيط مناسبی را برای رشد پروپيونيل باکتريوم آکنه آ فراهم می کند به همين دليل در خانم ها يی که دچار آکنه های شديدی هستند آزمايش آندروژن انجام می دهيم.
مکانيسم اين دسته از دارو ها جلوگيری از فعاليت غدد مولد چربی است و اينگونه اندازه اين غدد را که در اثر افزايش اندروژن بزرگ شده اند را کاهش می دهند.
فراورده های خواراکی موجود از Isotretinoin داروهای آکوتان يا رواکوتان است. دوز مصرفی 1 تا 2 ميلی گرم به ازای هر کيلو وزن بدن است و طول دوره درما ن معمولاً 4 تا 5 ماه و اثر بخشی فوق العاده است. عوارض: بايد تحت نظر باشند از نظر واکنش های کبدی و بالا رفتن سطوح چربی خون و مورد آزمايش و پيگيری قرار گيرند و برای تجويز مجدد دارو حتماً بايد بررسی شود. از عوارض شايع خشکی مخاط ها مثل لب،بينی، چشم و ... است و حتی خشکی پوست سر. به ندرت ريزش موی سر نيز با اينها رخ می دهد. در اين بيماران نبايد از تتراسايکلين به طور همزمان استفاده شود چون می تواند منجر به بروز مشکلات ناگواری شود مانند مشکلات مغزی.
تراتوژنيسيتی دارد به همين دليل در خانمی که قصد بارداری دارد از چند ماه قبل بايد مصرف اين دارو ها قطع شود.
Acitretin: که شباهت زيادی به isotretinoin دارد ولی در آکنه از آن استفاده نمی شود و در بيماری های شديدتر پوستی به خصوص psoriasis داروی انتخابی است.
برای درمان psoriasis از دارو های چرب کننده پوست، کراتوليتيک و کورتيکواستروييدهای موضعی در خط اول استفاده می کنيم که اگر موثر نبودند از Acitretin به صورت خوراکی استفاده می شود . عوارض نيز کاملاً مشبه با Isotretinoin است ولی تراتوژينسيته خيلی بيشتر و نيمه عمر خيلی طولانی دارند به علت چربی دوستی فراوان تجمع در بدن زياد است و بايد در خانم هايی که قصد بارداری دارند 2 تا 3 سال قبل، از مصرف اين دارو ها پرهيز کنند.
Calcipotrien: از مشتقات سنتتيک ويتامين D است و برای درمان بيماری psoriasis شديد و مقاوم به ساير دارو ها استفاده می شود. ممکن است در کنار کورتيکواستروييد ها مثل بتا متازون يا هيدروکورتيزون نيز به کار برود نام تجاری اين ترکيب Davonex ،که به صورت کرم بوده و روزی يک تا دو بار استفاده می شود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر